11, మార్చి 2021, గురువారం

అమెరికన్ హిస్టరీ లో ఒక ప్రమాదకరమైన మహిళ -1

ఎప్పుడూ సరదా కబుర్లు, కథలు కాకుండా ఇవాళ కాస్త హిస్టరీ లోకి తొంగి చూద్దాం. 

Quarantine అనేది ఎప్పటినుంచో ఉన్నా, COVID స్టార్ట్ అయిన తర్వాత బాగా వింటున్నాం. అనారోగ్యం పాలైన వారిని, దూర ప్రాంతాల నుంచి వచ్చిన వారిని లేదంటే అంటు రోగాల బారిన పడ్డ వారిని కాస్త దూరంగా ఉంచడమే ఈ Quarantine ముఖ్య ఉద్దేశ్యం. 

లాటిన్ భాషలో Quarantine అనేది forty అనగా 40 నుంచి వచ్చిందని గూగులమ్మ చెబుతోంది. ఈ పదాన్ని వెనిస్ లో మొదటి సారిగా వాడారట.  సుదూర తీరాల నుంచి షిప్ లో ప్రయాణించి వచ్చిన వారిని తీరం దగ్గరే 40 రోజుల పాటు ఉంచేవారు, ఆ తర్వాతే వారిని ఆ ప్రాంతం లోకి అడుగుపెట్టనిచ్చేవారు. 

తరచుగా విదేశీ యానం చేసేవారు ఎయిర్పోర్ట్ లో ఈ పదం వింటూ ఉంటారు. పర దేశాల్లో ఉప్పు కూడా ఎక్కువ రేట్ ఉంటుందేమో లేదంటే మన దేశ ఉప్పు మాత్రమే కొనాలన్న ఉక్కు సంకల్పమో తెలీదు కానీ ఉప్పుతో పాటు ఒక చిన్నపాటి provision స్టోర్ నే :) మనం వేరే దేశానికి తీసుకెళ్ళినప్పుడు ఆ దేశ ఎయిర్పోర్ట్ లో Quarantine అని చెప్పి చెక్ చేస్తూ ఉంటారు. 

ఓల్డెన్ డేస్ లో మశూచి, మలేరియా లాంటి అంటు వ్యాధులు ప్రభలినప్పుడు ఈ పదం బాగా వినపడుతూఉండేది.   1980-2000 మధ్యలోరకరకాల వాక్సిన్స్, యాంటీబయాటిక్స్ వచ్చేశాక ఈ Quarantine అనేది కాస్త తగ్గింది.  మళ్ళీ ఈ covid రాకతో ఈ పదం బాగా పాపులర్ అయ్యిందిగత సంవత్సర కాలంలో. 

ఇక అసలు విషయానికి వస్తే, 1869 లో cookstown లో పుట్టిన Mary Mallon అనే ఐరిష్ మహిళ గురించే నేను ఈ బ్లాగ్ లో మాట్లాడబోయేది. తనకు 15 సంవత్సరాలు ఉన్నప్పుడు ఐర్లాండ్ వదలి అమెరికా లో అడుగుపెట్టింది. మొదట్లో పని మనిషి గానే తన అవతారం ఎత్తినా, cookstown అనే పుట్టిన ఊరి పేరు సార్థకం చేయడానికా అన్నట్లు ఆ తర్వాత వంట వృత్తిని ఎంచుకుంది. అప్పట్లో ఇంట్లో వంట పనులు చేసేవారికి  జీతాలు కూడా ఎక్కువగా ఉండటం ఒక కారణం అవ్వచ్చు ఆవిడ ఆ పని మొదలు పెట్టడానికి.  

1900 టైం లో వంట మనిషి గా ఒక కుటుంబంలో పనికి కుదిరింది. తను వంట చేయడం మొదలుపెట్టిన రెండు వారాల్లోనే ఆ ఇంట్లోని కుటుంబ సభ్యులు టైఫాయిడ్ జ్వరం బారిన పడ్డారు.  ఆ తర్వాత అక్కడ పని వదలి పెట్టి వేరే టౌన్ కి మకాం మార్చి అక్కడ ఇంకొకరి ఇంట్లో వంట పని స్టార్ట్ చేసింది. అక్కడా ఆ ఇంట్లోని కుటుంబ సభ్యులు టైఫాయిడ్ బారిన పడ్డారు అంతే కాకుండా వారింట్లో పనిచేసే బట్టలు ఉతికే ఆవిడ చనిపోవడం కూడా జరిగింది. ఆ తర్వాత అక్కడ పని మానేసి ఒక లాయర్ ఇంట్లోకి మకాం మార్చింది. వారి ఇంట్లో కూడా అదే పరిస్థితి రిపీట్ అయ్యింది. అలా ఓ ఏడెనిమిది ఇళ్ళలో జరిగింది. 

1907 లో Charles Warren అనే వ్యక్తి ఇంట్లో పనిచేసేప్పుడు వారి ఒక్కగానొక్క కూతురు టైఫాయిడ్ symptoms తో చనిపోయింది. సాధారణంగా ఈ టైఫాయిడ్ అనేది శుభ్రంగా లేని పరిసరాలలో వ్యాపిస్తుంది కానీ ఇంత మంచి ఏరియా లో ఇంత నీట్ గా ఉండే ఇంట్లో ఉన్న వారికి ఈ జబ్బు వచ్చే అవకాశాలు తక్కువ కాబట్టి Charles Warren ఈ విషయాన్ని కాస్త సీరియస్ గా తీసుకొని  George Albert Soper II అనబడే ఒక శానిటేషన్ ఇంజనీర్ ని ఇన్వెస్టిగేషన్ లోకి దించాడు.

టైఫాయిడ్ అనేది కలుషితమైన నీరు లేదంటే కలుషితమైన ఆహారం ద్వారా వ్యాపిస్తుంది కాబట్టి ఈ వ్యాధి సోకడానికి ఒకే దారి ఇంట్లో పని చేసేవారే అయి ఉండచ్చు అనే కోణం లో మొదలైన దర్యాప్తు... తీగ పట్టి లాగితే డొంకంతా కదిలినట్లు వంట మనిషి అయిన Mary Mallon దగ్గరికి చేర్చింది. ఎక్కడెక్కడ ఏ ఫ్యామిలీ టైఫాయిడ్ బారిన పడ్డారో వారిని ఇన్వెస్టిగేట్ చేస్తే దీనికి మూల కారణం Mary అయి ఉండొచ్చని confirm చేసుకున్నాడు. కాకపోతే అప్పటికే Mary ఆ ఇంటిని, ఆ ప్రాంతాన్ని వదిలేసి తనెక్కడికి మకాం మార్చిందో ఎవ్వరికీ తెలీకుండా ఆనవాళ్ళులేకుండా చేసింది. 

                                                    Photo from the Google 

అదే సమయంలో Park Avenue లో ఉండే ఒక ఫ్యామిలీ లో ఈ టైఫాయిడ్ లక్షణాలు కనపడ్డాయని విన్న George అక్కడికి వెళ్ళి  అక్కడ వంట మనిషిగా ఉన్న Mary ని పట్టుకున్నాడు. అప్పుడావిడ అక్కడే కిచెన్ లో అందుబాటులో ఉన్న carving fork అందుకొని బెదిరించి పారిపోయింది. 

తర్వాత ఏం జరిగిందో నెక్స్ట్ పోస్ట్ లో .. 

2 కామెంట్‌లు: